“ilkel” halklar: karşılaştırmalı etnoloji incelemeleri

élie reclus

fransızca orijinalinden çeviren: buket şahin

Fransız coğrafyacı ve anarşist Reclus’un bu kitabı, Batılı olmayan halkların çeşitli yönlerini inceleyen çok yönlü ve detaylı bir çalışmadır.

Avrupalı olmayan halkların bağımsızlığını savunarak gelenekleri, sosyal yapıları ve çevre ile ilişkilerinin anlaşılmasını savunur. Sömürgeciliği eleştirir ve uygar-vahşi ikilemini reddeder. “İlkel” Halklar’ın aile ve çevre ile ilişkilerine odaklanır ve Batılı toplumlarda olmayan ekonomik ilişki biçimlerine: Bu ekonomilerin karşılıklılık ve dayanışmacı doğasına ve zenginlik biriktirmek yerine temel ihtiyaçları karşılamaya odaklandıklarına vurgu yapar.

Reclus burada aynı zamanda Siyasi ve hukuki sistemleri açısından da şeflerin, konseylerin ve yaşlıların karar almadaki rolleri de dahil olmak üzere Batılı olmayan toplumların siyasi ve hukuki sistemlerini araştırır. Bu sistemlerin genellikle Batı toplumlarda bulunanlardan daha eşitlikçi ve katılımcı olduğunu savunur ve bu toplumların dini inanç ve uygulamalarına dair ayrıntılı açıklamalarda bulunur. İnoitler, Apaçiler, Nairler ve Bengal Kolarienleri vb. hakkında derin gözlemlerin bugüne ulaşması şans sayılmalıdır.

Reclus’un bu çalışması Avrupa merkezciliğe meydan okuma ve insan kültürlerinin çeşitliliğini kutlama konusundaki kararlılığını ifade eden bir eser olarak da görülmelidir.


okuma_ilkel-halklar