biricik’in yaratıcı hiç’i

h. İbrahim türkdoğan

Max Stirner üzerine yaptığım yazınsal çalışmalarımdan bir seçmedir bu kitap. Çoğunluğu daha önce ya dergilerde ya da Max-Stirner-Projesi’nde yayımlanmıştı. Ancak bu baskı için tüm metinleri gözden geçirdim. Yirmi yıl önce yazdığım bir metinle bir yıl önce yazdığım bir metin arasında hem stil  hem de içerik açısından farklılıklara tanık oldum. Bu durumda metinler arasında bir armoni sağlamak için eski metinlerim üzerinde çalıştım. Dolayısıyla metinleri daha önce okumuş olanlar, tekrar okumuş olma duygusuna kapılmayacaklardır.

Toplam on dört makaleden oluşan bu kitabın merkezinde doğal olarak Stirner yer alıyor. Daha çok çeşitli filozof ve felsefe akımlarıyla karşılaştırılarak incelenen Stirner’in felsefesini açıklamayı, betimlemeyi, analizle-meyi ve tanımlamayı amaçlıyor bu kitap. Kapsamlı bir felsefi repertuvar içeren bu çalışma, aynı zamanda psikanalitik, pedagojik ve sosyolojik öğelere de dayanır. Metinler arasında çeşitli bağlar olsa da, her biri bir diğerinden bağımsızdır. Dolayısıyla okur, istediği metinden başlayabilir. Ama ancak kitabın tamamını okuyunca filozofun felsefesi hakkında bir sonuç elde edebilir.

Stirner’in felsefesini bir nominaya indirgemekten sakınan bu çalışma, onu adlandırmaksızın adlardan yararlanarak bir tanımlama sunar.  Hiçbir nominanın Stir-ner’in Biricik’ini adlandıramadığı kesinlik kazanırken, “nihilist”, “nominalist”, “anarşist” ve binbir adın yalnızca birer kavramsal boş laf olduğu da kesinlik kazanır.

Genel “Biriciklik” kavramı olanaksızdır, çünkü her Biricik Kendine göre Biricik’tir.  Bir Kendi-olan olarak Stirner’in Biricik’i, içinden geldiği Hiç’ini Kendi anlık istenci ve erkine göre, adlara sığınmadan, Kendini Hiç’te yaratacaktır. Biricik adsızdır, bu ifade bile bir addır, dolayısıyla Biricik bu da değildir; Biricik biriciktir.